Oko dvadeset porodica koje stanuju u naselju u Uzun Mirkovoj ulici žive bez pijaće vode i struje, okruženi smećem, u kućama čiji krovovi prokišnjavaju. To, nažalost, nije nikakva novost jer ovako žive godinama unazad, a ništa se nije promenilo ni tokom pandemije.
Požarevljani znaju da je reč je o interno raseljenim Romima sa Kosova koji su se 2010. godine uselili u socijalne stanove koje je uz podršku Evropske Unije, a u saradnji sa Komesarijatom za izbeglice i migracije i gradskom upravom Grada Požarevca, izgradila nemačka organizacija ABS. Najveći broj njih nema formalno zaposlenje i uglavnom žive od minimalnih socijalnih davanja, a većini je zbog dugovanja za neplaćene račune isključena struja i voda.
Kad živite tako da morate da birate između kupovine hrane ili plaćanja struje – vi ćete kupiti hranu. Kad morate da birate između kupovine leka ili plaćanja vode – vi ćete kupiti lek.
„Dostojanstven život u 21. veku teško je zamisliti bez struje i vode. Jasno je da zbog veoma lošeg socijalnog statusa koji je posledica siromaštva i socijalne isključenosti ovi ljudi bez pomoći i podrške lokalne samouprave ne mogu samostalno da reše problem nagomilanih dugovanja za vodu i električnu energiju. Zbog toga je važno podsetiti da kada se radi o zadovoljenju osnovnih životnih potreba, posebno onih koji su najugroženiji, što je nemoguće bez pristupa struji i pijaćoj vodi, država ima obavezu da pruži adekvatnu pomoć kako bi se osiguralo poštovanje prava na odgovarajući životni standard“, kaže Marko Vasiljević iz beogradske organizacije A 11 – Inicijativa za ekonomska i socijalna prava, koja nekoliko godina unazad zastupa interese stanovnika ovog naselja pred državnim i lokalnim institucijama.
Odgovora, međutim, nema.
U poslednje četiri godine Inicijativa A 11 kod gradske vlasti u Požarevcu pokušava da pokrene pitanje rešavanja problema stanovnika u ovom naselju, ali ne dobija nikakav odgovor. Osim inicijalnog susreta iz 2018. godine, nakon formalno upućene inicijative nije stigao nijedan poziv na sastanak, nijedan odgovor na dopis ili mail.
Na samom početku pandemije virusa korona predstavnici ove organizacije su zajedno sa Zaštitnikom građana posetili naselje u Uzun Mirkovoj ulici u Požarevcu, nakon čega je Zaštitnik gradskoj upravi Grada Požarevca uputio preporuke kojima se nalaže preduzimanje hitnih mera za poboljšanje položaja ovih ljudi. Gradu je preporučeno da se izvrši dezinfekcija naselja, da se postave kontejneri za odlaganje smeća, kao i da se obezbedi snabdevanje strujom i pijaćom vodom.
Požarevac nije jedina lokalna samouprava koja ima nerešen status korisnika socijalnih stanova koji ne mogu da plaćaju račune za komunalne usluge niti su preporuke Zaštitnika građana upućene samo požarevačkoj gradskoj vlasti. Sa sličnim problemom suočavaju se i drugi gradovi i opštine, a retki su oni koji su ovaj problem uspeli da reše. Jedan od njih je Grad Pančevo u kojem Centar za socijalni rad snosi sve troškove komunalnih usluga korisnicima socijalnih stanova koji su socijalno ugroženi.
Više je nego očigledno da probleme sa kojima se suočavaju stanovnici ovog naselja ne mogu da reše samostalno i da će nastaviti da žive u neljudskim uslovima sve dok nadležni u Požarevcu ne budu reagovali. Pored toga, njihova je dužnost da preduzmu odgovarajuće mere kako bi se obezbedilo poštovanje zakona i uživanje ustavnog prava na socijalnu zaštitu koje se zasniva na načelima socijalne pravde, humanizma i poštovanja ljudskog dostojanstva.
Inicijativa A 11 još jednom apeluje na gradsku vlast u Požarevcu da se odazove na pozive za pomoć stanara socijalnih stanova i započne sa rešavanjem nagomilanih problema koji su nastali usled višegodišnjeg zanemarivanja uslova u kojima ovi ljudi žive, kao i okolnosti koje su do toga dovele.
U nastavku možete pogledati kratki dokumentarni film o životu stanovnika pomenutog naselja.