U sklopu javne rasprave o Nacrtu zakona o izmenama i dopunama Zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom, Inicijativa A 11 dostavila je svoje komentare i sugestije na predloženi zakonski tekst nadležnom Ministarstvu za brigu o porodici i demografiju i Ministartvu za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja. Predložene izmene tiču se ukidanja ograničenja i diskriminatornih uslova koji posebno pogađaju porodice sa više dece i romsku decu.
U svom komentaru, Inicijativa A 11 posebno je istakla neophodnost ukidanja ograničenja broja dece za koju je moguće ostvariti pravo na roditeljski i dečiji dodatak ističući kako ova mera disproporcionalno više pogađa najugroženije porodice sa decom, čime se vrši posredna diskriminacija iz člana 7. Zakona o zabrani diskriminacije. Naime, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, prema poslednjem popisu iz 2011. godine, u Srbiji ima 5264 porodice sa preko petoro dece. Posebnom obradom podataka, Inicijativa A 11 je od Republičkog zavoda za statistiku dobila podatak da je od ovog broja porodica sa petoro ili više dece čak 1719 porodica u kojima je bar jedan roditelj izjavio da je romske nacionalnosti, dok je u 782 porodice bar jedan roditelj izjavio da je nepismen.
Takođe, član 25 Zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom onemogućava ostvarivanje prava na roditeljski dodatak ukoliko makar jedno dete u porodici nije primilo sve obavezne vakcine ili ne pohađa redovno osnovnu školu ili predškolski pripremni program. Ova odredba ima negativne i diskriminatorne efekte na decu iz najugroženijih romskih porodica jer brojna istraživanja i statistički podaci, kako državnih organa tako i međunarodnih i domaćih organizacija, ukazuju na to da u Srbiji postoje drastične nejednakosti u obuhvatu imunizacijom, osnovnim obrazovanjem i obaveznim predškolskim pripremnim programom među romskom i neromskom decom. Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku i UNICEF-a za 2019. godinu, obuhvat romske dece obrazovanjem u ranom detinjstvu je svega 7%, dok u opštoj populaciji taj obuhvat iznosi 61%. Prema podacima istih institucija, samo oko jedne trećine romske dece je primilo sve vakcine na vreme, u odnosu na 69% dece u opštoj populaciji.
Naglašavamo i da je Komitet za ljudska prava, ispitujući ispunjenost preporuka iz Zaključnih zapažanja u vezi sa trećim periodičnim izveštajem Republike Srbije o primeni Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima, zaključio da Srbija nije postupila po preporukama koje se odnose na isključenost Roma te zatražio da, u okviru narednog izveštajnog ciklusa, između ostalog, Srbija posebno dostavi informacije o tome kako izmene Zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom, a posebno član 25 tog Zakona, utiču na romsku zajednicu.
Čitav tekst podnetog Komentara možete preuzeti ovde.
Fotografija: Ivana Aćimović